Abbreviations

Abbreviations of Liturgical sources – sigle di fonti liturgiche

The following abbreviations for liturgical sources have been developed by Prof. Ephrem Carr, OSB, during his time teaching at and leading the Pontifical Liturgy Institute and while editing the journal Ecclesia Orans. They are proposed for your consideration. The value of this system is that the abbreviations indicate the family to which each document belongs.

 

AmA           Sacramentarium di Biasca, ed. O. Heiming, Corpus ambrosiano liturgicum 2: Das ambrosianische Sakramentar von Biasca (Die Handschrift Mailand Ambrosiana A 24 bis inf.) 1: Text (Liturgiewissenschaftliche Quellen und Forschungen 51), Aschendorff, Münster 1969.

 

AmB           Sacramentarium bergomense, ed. A. Paredi – G. Fassi, Sacramentarium bergomense (Manoscritto del secolo IX della Biblioteca di s. Alessandro in Colonna in Bergamo) [Monumenta bergomensia 6], Bergamo 1962.

 

AmG           Sacramenterium di s. Simpliciano, ed. G. Frei, Corpus ambrosianum liturgicum 3: Das ambrosianische Sakramentar D 3-3 aus dem mailändischen Metropolitankapitels (Liturgiewissenschaftliche Quellen und Forschungen 56), Aschendorff, Münster 1974.

 

AmM 1751 Missale ambrosianum, ed. Puteobonelli 1751.

 

AmM 1913 Missale ambrosianum, editio typica, ed. A. Ratti – M. Magistretti, Missale ambrosianum duplex (Proprium de tempore) ex manuscriptis schedis A.M. Cerini, Ghirlanda, Milano 1913.

 

AmM 1956 Missale ambrosianum, editio quinta post typicam, Daverio, Milano 1956.

 

AmM 1981 / 1990       Missale ambrosianum iuxta ritum sanctae ecclesiae mediolanensis ex decreto ss. oecumenici Concilii Vaticani II instauratum, Centro ambrosiano di documentazione e studi religiosi, Milano 1981, ²1990.

 

AmMa        Manuale ambrosianum, ed. M. Magistretti , Manuale ambrosianum ex codice saec. XI, 2 vol. (Monumenta veteris liturgiae ambrosianae 2), Hoepli, Milano 1904-1905.

 

AmO           Ordines, ed. M. Magistretti, Beroldus sive ecclesiae ambrosianae mediolanensis Kalendarium et Ordines saec. XII, J. Giovanola, Milano 1894.

 

AmPm        Pontificale ambrosianum, ed. M. Magistretti, Pontificale in usum ecclesiae mediolanensis necnon Ordines ambrosiani ex codicibus saec. IX-XV (Monumenta veteris liturgiae ambrosianae 1), Hoepli, Milano 1897.

 

AmTr          Sacramentarium triplex, ed. O. Heiming, Corpus ambrosiano liturgicum 1: Das Sacramentarium triplex (Die Handschrift C 43 Zentralbibliothek Zürich) 1: Text (Liturgiewissenschaftliche Quellen und Forschungen 49), Aschendorff, Münster 1968

 

BAR            L’Eucologio Barberini gr. 336, ed. S. Parenti – E. Velkovska (BELS 80), ed. riv. Roma ²2000.

 

BR 1568     Breviarium Romanum ex decreto Ss. Concilii Tridentini restitutum Pii V p. m. jussu editum, Roma 1568. [editio princeps, edizione anastatica, ed. M. Sodi – A.M. Triacca (Monumenta liturgica concilii tridentini 3), Libreria editrice vaticana, Città del Vaticano 1999]

 

BR 1914     Breviarium romanum, editio typica, Typis polyglottis vaticanis, Città del Vaticano 1914.

 

BR 1949     Breviarium romanum ex decreto ss. Concilii Tridentini restitutum summorum pontificum cura recognitum, 4 vol., editio nova typica, Typis polyglottis vaticanis, Città del Vaticano 1949.

 

BR 1956     Breviarium romanum ex decreto ss. Concilii Tridentini restitutum summorum pontificum cura recognitum, 4 vol., editio nova typica, editio quinta post typicam, Typis polyglottis vaticanis, Città del Vaticano 1956.

 

CapEv        Das römische Capitulare Evangeliorum 1: Typen, ed. T. Klauser (Liturgiewissenschaftliche Quellen und Forschungen 28), [1938], riv. ed., Aschendorff, Münster ²1972.

 

CE 1600     Caeremoniale episcoporum iussu Clementis VIII p. m. novissime reformatum, Roma 1600. [editio princeps, edizione anastatica, ed. A.M. Triacca – M. Sodi ((Monumenta liturgica concilii tridentini 4), Libreria editrice vaticana, Città del Vaticano 2000.]

 

CE 1752     Caeremoniale episcoporum ss. D. N. Benedicti pp. XIV iussu editum et auctum, G. Solomon, Roma 1752.

 

CE 1888     Caeremoniale episcoporum Clementis VIII, Innocentii X et Benedicti XIII iussu editum, Benedicti XIV et Leonis XIII auctoritate recognitum, Polyglotta S. Cong. De Propaganda Fide, Roma 1886.

 

CE 1984     Caeremoniale episcoporum ex decreto ss. oecumenici Concilii Vaticani II instauratum     auctoritate Johannis Pauli pp. II promulgatum, editio typica, Typis polyglottis, Città del Vaticano 1984.

 

Comes Alcuini, ed. A. Wilmart, «Le lectionnaire d’Alcuin», EL 51 (1937) 136-197.

 

Comes Murbach, ed. A. Wilmart, «Le Comes de Murbach», RBen 30 (1913) 25-69.

 

Comes Würzburg, ed. G. Morin, «Le plus ancien Comes o lectionnaire de l’église romaine», RBen 27 (1910) 41-74.

 

CR              Calendarium romanum ex decreto ss. Oecumenici Concilii Vaticani II instauratum auctoritate Pauli pp. VI promulgatum, editio typica, Typis polyglottis vaticanis, Città del Vaticano 1969.

 

DirMP        Directorium de Missis cum pueris, Città del Vaticano 1973

 

GaB            Missale bobbiense, ed. E.A. Lowe. The Bobbio Missal: A Gallican Massbook (Henry Bradshaw Society 58), London 1920.

 

GaF            Missale francorum, ed. L.C. Mohlberg – L. Eisenhofer – P. Siffrin, Missale francorum (Cod. Vat. Reg. lat. 257) [Rerum ecclesiasticarum documenta, Series maior: Fontes 2], Herder, Roma 1957.

 

GaG           Missale gothicum, ed. L.C. Mohlberg, Missale gothicum (Vat. Reg. lat. 317) [Rerum ecclesiasticarum documenta, Series maior: Fontes 5], Herder, Roma 1961.

 

GaS            Missale Stowe, ed. G.F. Warner, The Stowe Missal, 2 vol. (Henry Bradshaw Society 31-32), London 1906.

 

GaV            Missale gallicanum vetus, ed. L.C. Mohlberg – L. Eizenhöfer – P. Siffrin, Missale gallicanum vetus (Cod. Vat. Reg. lat. 493) [Rerum ecclesiasticarum documenta, Series maior: Fontes 3], Herder, Roma 1958.

 

GeA            Sacramentarium gelasianum augiense, ed. A. Dold – A. Baumstark, Das Palimpsest Sakramentar im Codex augiensis (Texte und Arbeiten 1, 12), Beuron 1925.

 

GeAu          Sacramentarium augustodunese, ed. O. Heiming, Liber Sacramentorum augustodunensis (Corpus Christianorum, Series latina 159B), Brepols, Turnhout 1984.

 

GeB            Cod. Berol. Phillipps 1667

 

GeC            Sacramentarium gelasianum cassinense, ed. A. Dold, Vom Sakramentar, Comes und Capitolare zum Missale. Eine Studie über die Entstehungzeit der erstmal vollständig erscholossen liturgischen Palimpsesttexte in Unziale aus Codex 271 von Monte Cassino (Texte und Arbeiten 1, 34), Beuron 1943.

 

GeE            Sacramentarium engolismense, ed. P. Saint-Roch, Liber sacramentorum Engolismensis (Manuscrit B. N. lat.. 816). Le sacramentaire Gélasien d’Angoulême (Corpus christianorum, series latina 159C), Brepols, Turnhout 1987.

 

GeF            Sacramentarium fuldense, ed. G. Richter – A. Schönfelder (Henry Bradshaw Society 111), London 1980 [= Göttingen, cod. 231 (Fulda), ed. A. Schönfelder, Fulda 1912].

 

GeG           Sacramentarium gellonense, ed. A. Dumas, Liber sacramentorum gellonensis: Textus (Corpus chriatianorum, series latina 159), Brepols, Turnhout 1981.

 

GeIt            Sacramentarium italicum (Roma, Biblioteca Angelica, cod. F.A. 1408).

 

GeMo         Sacramentarium gelasianum modoetiense, ed. A. Dold – K. Gamber, Das Sakramentar von Monza (Texte und Arbeiten III), Beuron 1957.

 

GePr          Sacramentarium gelasianum pragense, ed. A. Dold, Das Prager Sakramentar (Texte und Arbeiten 38/42), Beuron 1949.

 

GeR            Sacramentarium rhenaugiense, ed. A. Hänggi – A. Schönherr, Sacramentarium rhenaugiense (Handschrfit Rh 30 der Zentralbibliothek Zürich) [Spicilegium friburgense 15], Fribourg 1970.

 

GeSg          Sacramentarium gelasianum sangallense, ed. L.K. Mohlberg, Das frankische Sakramentarium Gelasianum in alemanischer Überlieferung, Aschendorff, Münster 1939.

 

GeV            Sacramentarium gelasianum vetus, ed. L.C. Mohlberg – L. Eizenhöfer – P. Siffrin, Liber sacramentorum romanae aeclesiae ordinis anni circuli (Cod. Vat. Reg. lat 316 / Paris B.N. 7193, 41-56) (Sacramentarium gelasianum) [Rerum ecclesiasticarum documenta, series maior: Fontes 4], Herder, Roma ³1981.

 

GR 1974     Graduale romanum… Primum sancti Pii X iussu resitutum et editum, Pauli VI pont. max.    cura nunc recognitum…, Solesmes 1974.

 

GrC            Sacramentarium gregorianum cameracense, ed. H. Lietzmann, Das Sakramentarium gregorianum nach dem Aachener Urexemplar (Liturgiegeschichtliche Quellen 3), Aschendorff, Münster 1911, rist. 1958. [cod. cameracensis 164 (139)]

 

GrGl          Missale gregorianum glagoliticum, ed. L.C. Mohlberg, Il Missale glagoliticum (Atti della Pontificia Accademia romana d’archeologia 2), Roma 1928.

 

GrH           Sacramentarium gregorianum hadrianum, ed. J. Deshusses, Le Sacramentare grégorien, ses principales formes d’après les plus anciens manuscrits. Édition comparative 1: Le Sacramentaire, Le Supplement d’Aniane (Spicilegium friburgense 16), Fribourg Suisse 1971.

 

GrN            Sacramentarium rossianum (Roma, cod, Rossianus lat. 204 [Niederaltaich]), ed. J. Brinktrine (Römische Quartalschrift, Supplementheft 25), Freiburg 1930.

 

GrO            (cod. ottobonianus 313, ed. H. Lietzmann, Wilson)

 

GrP            Sacramentarium gregorianum paduense (D 47), ed. Deshusses, Le Sacramentare grégorien 1, [nova ed. CCL]

 

GrR            (cod. Reginensis lat. 337, ed. Wilson, H. Lietzmann)

 

GrS            Sacramentarium gregorianum supplementum, ed. Deshusses, Le Sacramentare grégorien 1,

 

GrT            Sacramentarium gregorianum tridentinum (salisburgense), ed. Deshusses, Le Sacramentare grégorien 1,

 

Hi               cf Mo__ (Libri mozarabici o ispanici)

 

IGLH         Institutio generalis de Liturgia horarum, Città del Vaticano 1971.

 

IGMR         Institutio generalis Missalis romani, Città del Vaticano 1969, 41975.

 

MarR 1586 Martyrologium romanum ad novam kalendarii rationem, et ecclesiasticae historiae veritatem restitutum, Roma 1586.

 

MarR 1749 Martyrologium romanum Gregorii pp. XIII iussu editum, Urbani VIII et Clementis X auctoritate recognitum ac Benedicti XIV opera et studio emendatum et auctum, Roma 1749.

 

MarR 1922 Martyrologium romanum Gregorii pp. XIII iussu editum, Urbani VIII et Clementis X auctoritate recognitum ac deinde anno 1749 Benedicti XIV opera et studio emendatum et auctum, prima post typicam editio, Roma 1922.

 

MarR 1956 Martyrologium romanum, quarta post typicam editio iuxta primam a typica editionem anno 1922 a Benedico XV adprobatam, Typis polyglottis vaticanis, Città del Vaticano 1956.

 

MarR 2001 Martyrologium romanum ex decreto ss. Oecumenici Concilii Vaticai II instauratum auctoritate Ioannis Pauli pp. II promulgatum, editio typica, Typis vaticanis, Città del Vaticano 2001.

 

MoAL         Antiphonarium legionense, ed. L. Brou – J. Vives, Antifonario visigótico mozárabe de la Catedral de León, Barcelona-Madrid 1959. [HiAL]

 

MoBG        Breviarium gothicum, ed. F. A. De Lorenzana, Madrid 1775, ed. J.P. Migne (PL 86), Paris 1886. [HiBG]

 

MoMM       Missale mixtum, ed. J.P. Migne (PL 85), Paris 1862. [HiMM]

 

MoO           Liber ordinum, ed. M. Férotin, Le Liber ordinum en usage dans l’Église wisigothique et mozarabe d’Espagne du cinquième au onzième siècle (Monumenta ecclesiae liturgica 5), Paris 1905. [HiLO]

 

MoOP        Liber orationum psalmographicus, ed. J. Pinell, Colectas de Salmos del antiguo rito hispánico, Barcelona 1972. [HiLOP]

 

MoOr         Oracional visigótico (Monumenta hispaniae sacra, serie litúrgica 1), Barcelona 1946. [HiOV]

 

MoPM        Prosarium-Troparium Montis Serrati, ed. L. Brou, Hispania sacra 7/4 (1951. [HiPTMs]

 

MoPR         Liber pontificalis de Roda (sec. XI), ed. B. Lewandowski in suo, Evolutio ritus liturgiae confirmationis in ecclesiia occidentalibus, Roma 1971.

 

MoS            Liber mozarabicus sacramentorum, ed. M. Férotin, Le Liber mozarabicus sacramentorum et les manuscrits mozarabes (Monumenta ecclesiae liturgica 6), Paris 1912. [HiLMS]

 

MoSR         Sacramentarium rivipullense, ed. A. Olivar, Sacramentarium rivipullense (Monumenta hispaniae sacra, serie liyúrgica 7) Madrid-Barcelona 1964. [HiSR]

 

MoSV         Sacramentarium vichiense (Tarragona), ed. A. Olivar, El Sacramentarlo de Vich (Monumenta hispaniae sacra, serie litúrgica 4) Barcelona 1953. [HiSV]

 

MR 1474    Missale romanum, Milano 1474, ed. R. Lippe, 2 vol. (HBS 17, 33), London 1899, 1907.

 

MR 1570    Missale romanum ex decreto ss. Concilii Tridentini resitutum Pii V P.M. iussu editum, Roma 1570. [editio princeps, edizione anastatica, ed. M. Sodi – A.M. Triacca (Monumenta liturgica concilii tridentini 2), Libreria editrice vaticana, Città del Vaticano 1998.]

 

MR 1961    Missale romanum ex decreto ss. Concilii Tridentini restitutum Summorum Pontificum cura recognitum, editio XIX iuxta typicam, Desclée, Tornai – Roma 1961.

 

MR 1962    Missale romanum ex decreto ss. Concilii Tridentini restitutum Summorum Pontificum cura recognitum, editio prima iuxta typicam, Città del Vaticano 1962.

 

MR 1970    Missale romanum ex decreto ss. Oecumenici Concilii Vaticani II instauratum auctoritate Pauli pp. VI promulgatum, editio typica, Libreria editrice vaticana,Città del Vaticano 1970. [reimpressio emendata 1971]

 

MR 1975    Missale romanum ex decreto ss. Oecumenici Concilii Vaticani II instauratum auctoritate Pauli pp. VI promulgatum, editio typica altera, Libreria editrice vaticana, Città del Vaticano 1975.

MR 2002    Missale romanum ex decreto ss. Oecumenici Concilii Vaticani II instauratum auctoritate Pauli pp. VI promulgatum Ioannis Pauli pp. II cura recognitum, editio typica tertia, Typis vaticanis, Città del Vaticano 2002.

MR 2008    Missale romanum ex decreto ss. Oecumenici Concilii Vaticani II instauratum auctoritate Pauli pp. VI promulgatum Ioannis Pauli pp. II cura recognitum, editio typica tertia emendata, Typis vaticanis, Città del Vaticano 2008.

 

MR OM 1965      Missale romanum: Ordo Missae: ritus sevandus in celebratione Missae et de defectibus in celebratione Missae occurentibus, editio typica, Città del Vaticano 1965.

 

MR OM 1969 / 1970 / 1986    Missale Romanum: Ordo Missae, Città del Vaticano 1969, 1970, 1986.

 

OLM 1969 / 1981       Ordo lectionum Missae, editio typica, Città del Vaticano 1969; editio typica altera, Città del Vaticano 1981.

 

OR §           Ordo romanus [+ no.], ed. M. Andrieu, Les Ordines Romani du haut moyen-âge, 5 vol. (SSL 11, 23, 24, 28, 29), Leuven 1931-1961. [rist. 1960-1965]

 

PRG           Pontificale Romano-germanicum, ed. C. Vogel – R. Elze, Le Pontifical romano-germanique du dixième siècle, 3 vol. (Studi e testi 226, 227, 269), Città del Vaticano 1963-1972.

 

PR XII        Pontificale romanum saeculi XII, ed. M. Andrieu; Le Pontifical romain au moyen-âge 1: Le Pontifical romain du XIIe siècle (Studi e testi 86), Città del Vaticano 1938.

 

PR XIII       Pontificale romanum saeculi XIII, ed. M. Andrieu, Le Pontifical romain au moyen-âge 2: Le Pontifical de la curie romaine au XIIIe siècle(Studi e testi 87), Città del Vaticano 1940.

 

PR GD       Pontificale romanum G. Durantis, ed. M. Andrieu, Le Pontifical romain au moyen-âge 3: Le Pontifical de Guillaume Durand (Studi e testi 88), Città del Vaticano 1940.

 

PR 1485     Pontificalis ordinis liber, Roma 1485.

 

PR 1595     Pontificale romanum Clementis VIII p.m. iussu restitutum atque editum, Roma 1595. [editio princeps, edizione anastatica, ed. M. Sodi – A.M. Triacca (Monumenta liturgica concilii tridentini 1), Libreria editrice vaticana, Città del Vaticano 1997.]

 

PR 1888     Pontificale romanum summorum pontificum iussu editum a Benedicto XIV et Leone XIII p. m. Recognitum et castigatum, Pustet, Regensburg 1888.

 

PR 1961     Pontificale romanum, editio typica emendata, 2 vol., Typis polyglottis vaticanis, Città del Vaticano 1961.

 

PR DOE     Pontificale romanum: De ordinatione episcopi, presbyterorum et diaconorum, editio typica altera, Libreria editrice vaticana, Città del Vaticano 1990.

 

PR DOD    Pontificale romanum: De ordinatione diaconi, presbyteri et episcopi, editio typica, Typis polyglottis vaticanis, Città del Vaticano 1968.

 

PR OBO     Pontificale romanum: Ordo benedicendi oleum catechumenorum et infirmorum et conficiendi chrisma, editio typica, Typis polyglottis vaticanis, Città del Vaticano 1971.

 

PR OC        Pontificale romanum: Ordo confirmationis, editio typica, Città del Vaticano 1973.

 

PR OCV     Pontificale romanum: Ordo consecrationis virginum, editio typica, Città del Vaticano 1970.

 

PR ODE     Pontificale romanum: Ordo dedicationis ecclesiae et altaris, editio typica, Città del Vaticano 1977.

 

RR 1614     Rituale romanum Pauli V p.m. iussu editum, Roma 1614. [editio princeps, edizione anastatica, ed. M. Sodi – J.J. Flores Arcas (Monumenta liturgica concilii tridentini 5), Libreria editrice vaticana, Città del Vaticano 2004.]

 

RR 1752     Rituale romanum Pauli V p. m. iussu editum…

 

RR 1913     Rituale romanum Pauli V p. m. iussu editum…

 

RR 1925     Rituale romanum Pauli V p. m. iussu editum aliorumque pontificum cura recognitum atque ad normam Codicis Iuris Canonici accomodatum..

 

RR 1952     Rituale romanum Pauli V p. m. iussu editum aliorumque pontificum cura recognitum atque ad normam Codicis Iuris Canonici accomodatum, ss.mi D. N. Pii pp. XII auctoritate ordinatum et auctum, editio typica, Typis polyglottis vaticanis, Città del Vaticano 1952.

 

RR DB        Rituale romanum: De benedictionibus, editio typica, Città del Vaticano 1984 [reimpressio 1992]..

 

RR OBP 1969 / 1973   Rituale Romanum: Ordo baptismi parvulorum, editio typica, Città del Vaticano 1969, editio typica altera, Città del Vaticano 1973.

 

RR OM 1972 / 1991    Rituale Romanum: Ordo celebrandi matrimonium, editio typica, Città del Vaticano 1972, editio typica altera, Città del Vaticano 1991.

 

RR OE        Rituale Romanum: Ordo exsequiarum, editio typica, Città del Vaticano 1969.

 

RR OICA    Rituale Romanum: Ordo initiations christianae adultorum, editio typica, Città del Vaticano 1972. [reimpressio emendata 1974.]

 

RR OP        Rituale Romanum: Ordo paenitentiae, editio typica, Città del Vaticano 1974.

 

RR OPR      Rituale Romanum: Ordo professionis religiosae, editio typica, Città del Vaticano 1970. [reimpressio emendata 1975.]

 

RR OUI      Rituale Romanum: Ordo unctionis infirmorum eorumque pastoralis curae, editio typica, Città del Vaticano 1972. [reimpressio 1974.]

 

RR SC         De sacra communione et de cultu mysterii eucharistici extra Missam, editio typica, Typis polyglottis vaticanis, Città del Vaticano 1973.

 

RSR            Rituale sacramentorum romanum Gregorii pp. XIII p. m. iussu editum, Roma 1584.

 

Ve               Sacramentarium Veronenese (olim dictum Leonianum), ed. L.C. Mohlberg – L. Eizenhöfer – P. Siffrin, Sacramentarium Veronense (Cod. Bibl. capit. Veron. LXXXV [80]) [Rerum ecclesiasticarum documenta, series maior: Fontes 1], Herder, Roma 1956, 31994.